Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków - raport SMSAPI 2024

Spis treści

Prezentujemy raport Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków 2024. Pobierz i przeczytaj najnowszy raport SMSAPI.

Pobierz raport Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków 2024

Raport Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków 2024 dostępny jest za darmo, a zapis do newslettera SMSAPI jest dobrowolny.

Co wiemy na temat bezpiecznego korzystania z sieci?

Bezpieczeństwo w sieci stało się ważnym elementem codzienności. Temat bezpiecznego korzystania z zasobów internetu, komunikacji cyfrowej oraz wymiany informacji dotyka niemal każdego. Nasz nowy raport to próba podsumowania stanu wiedzy mieszkańców Polski na tematy związane z bezpiecznym korzystaniem z internetu, sposobami ochrony przed zagrożeniami cyfrowymi oraz dobrymi praktykami komunikacji z biznesem i urzędami.

Bezpieczeństwo cyfrowe – co to znaczy?

Lock icon

Cyberbezpieczeństwo – definicja: bezpieczeństwo cyfrowe to zbiór zasad, dzięki którym użytkownicy internetu mogą zapewnić sobie kontrolę nad przypływem informacji. Może to oznaczać świadomość, kto ma dostęp do naszych wrażliwych danych, a także pewność, że są one przechowywane i przekazywane w sposób ograniczający ryzyko wycieku.

W praktyce oznacza to stosowanie się do zasad bezpiecznego korzystania z internetu: bezpiecznego hasła, ograniczonego zaufania do otrzymywanych treści, rozsądku w dzieleniu się informacją oraz edukacji na temat cyberbezpieczeństwa. Raport Bezpieczeństwo cyfrowa Polaków skupia się właśnie na punktach.

Zasady bezpiecznego korzystania z internetu

Internet jest narzędziem wymiany informacji, w którego założeniach jest dostęp do jak największej puli danych oraz swobodny przepływ wiedzy pomiędzy użytkownikami. Nie oznacza to jednak braku kontroli nad udostępnianymi informacjami. Tyle w teorii.

Praktyka pokazuje, że narzędzie jest równie dobre i uczciwe, co zamiary jego użytkowników. Dlatego niemal codziennie nasze skrzynki odbiorcze zasypywane są propozycjami intratnych interesów, prośbami o pomoc w odebraniu majątku czy ponagleniami do dopłaty za zatrzymaną przesyłkę. Jak wynika z badania, aż 53,7% ankietowanych przyznało, że otrzymało wiadomości zawierajace podejrzane treści.

Sporą cześć tych wiadomości blokują wbudowane filtry, część sami odsiewamy jako jawną próbę oszustwa. Niestety czasem zdarza się, że naciągacze trafią w czuły punkty, zły moment czy po prostu wykorzystają nasze roztargnienie.

Raport Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków mierzy się z tymi zagadnieniami. Pokazujemy, co Polki i Polacy wiedzą na temat swojego bezpieczeństwa w sieci, jak reagują na próby nadużyć oraz co na to wszystko eksperci z branży cyber security. Zapraszamy do lektury!

Przeczytaj raport Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków: https://www.smsapi.pl/raport2024.

Jak chronić dane osobowe i inne wrażliwe informacje?

Programem antywirusowym ochronisz się przed szkodliwym oprogramowaniem, ale nie przed próbami ataków opartych na inżynierii społecznej. Oczywiste rady, takie jak „nie otwieraj podejrzanych maili” czy „nie podawaj swoich danych osobowych” to wierzchołek góry lodowej. Aby bezpiecznie korzystać z dobrodziejstw internetu niezbędna jest wiedza pozyskiwana najlepiej ze sprawdzonych, legalnych źródeł.

Zawsze sprawdzaj źródło informacji

Codziennie dostajemy dziesiątki informacji, które przychodzą do nas najróżniejszymi kanałami: od tych tradycyjnych do najnowszych formatów cyfrowych. W tym natłoku bardzo łatwo jest przeoczyć próby nadużyć czy podszycia się pod zaufanych nadawców. Jeśli masz wątpliwości, czy dana wiadomość pochodzi faktycznie z zaufanego źródła – skontaktuj się z firmą czy urzędem. Informacje kontaktowe weź bezpośrednio ze strony podmiotu.

Pamiętaj, że nie tylko wiadomości e-mail czy SMS mogą zawierać podejrzane treści. Coraz częściej zdarzają się także niebezpieczne połączenia przychodzące. Podczas rozmowy oszuści starają się uśpić twoją czujność, aby wyciągnąć pozornie nieważne informacje: datę urodzenia, adres, miejsce pracy – to wszystko może posłużyć do przygotowania kolejnego etapu ataku lub zostać wykorzystane podczas próby odgadnięcia hasła.

Pamiętaj

Nigdy nie podawaj żadnych informacji, jeśli nie masz pewności, że faktycznie znasz nadawcę komunikatu.

Bezpieczeństwo zakupów i bankowości

Zakupy online naturalnie wiążą się z płatnością w systemach bankowości. Dane logowania do banku to łakomy kąsek dla oszustów, dlatego zanim wpiszesz login i hasło upewnij się, że adres banku jest poprawny. Sprawdź, czy domena wygląda znajomo, a jeśli masz wątpliwości to wejdź na stronę banku, samodzielnie wpisując adres URL w przeglądarce, zadzwoń na infolinię lub skorzystaj z aplikacji mobilnej.

Bezpieczeństwo w mediach społecznościowych

Serwisy społecznościowe, z których tak chętnie korzystamy są niestety równie często używane przez oszustów. Z ich pomocą pozyskiwane są cenne informacje, takie jak nasze przyzwyczajenia, zakupy i wydarzenia, którymi się chwalimy, aktualna lokalizacja czy nawet siatka znajomych. Z mediów społecznościowych należy korzystać z głową i z pewnością kontrolować, co i komu udostępniamy.

W social media bardzo łatwo natknąć się na podejrzane lub fałszywe informacje. Przekazywane są zarówno poprzez organicznie przekazywany posty, jak i reklamy pojawiające się na naszych tablicach. Choć firmy, takie jak Meta czy X starają się walczyć z próbami wykorzystania ich platform w celach propagandowych lub rozpowszechniania nieprawdziwych informacji, to wydaje się, że przestępcy są zawsze o krok do przodu.

Bezpieczne hasło – zasady

Co czyni hasło bezpiecznym? Na bezpieczeństwo hasła wpływa kilka czynników np. jego długość czy wykorzystane znaki specjalne, ale nie tylko! Sprawdź, jak zadbać o swoje dane i dostępy i ustaw trudne, niepowtarzalne hasło.

Jakie powinno być hasło?

  1. Unikalne – jedno hasło do jednej strony, usługi. Nigdy nie używaj ponownie tego samego hasła w różnych serwisach. W razie wycieku danych oszuści sprawdzą, czy za pomocą zdobytego hasła mogą dostać się do skrzynki pocztowej, banku czy konta w serwisie społecznościowym.
  2. Tajne – pod żadnym pozorem nie podawaj swojego hasła osobom trzecim.
  3. Długie – hasło powinno składać się z przynajmniej 12 znaków. Dłuższe hasło (powyżej 12 znaków) jest znacznie trudniejsze do złamania np. metodami brute force.
  4. Skomplikowane – hasło powinno składać się z kombinacji małych, wielkich liter, cyfr i znaków specjalnych. Dla wygody i bezpieczeństwa korzystaj z menadżerów do przechowywania i generowania losowych haseł.
  5. Nie powiązane z informacjami na temat ciebie lub twoich bliskich. Te dane mogą łatwo wyciec lub zostać zdobyte przez oszustów, a następnie wykorzystane do odgadnięcia hasła.

Nawet jeśli korzystasz z trudnych, długich, unikalnych haseł, twoje dane logowania mogą wyciec. Odpowiedzią na ten problem jest korzystanie z uwierzytelniania dwuskładnikowego np. kodów SMS 2FA, potwierdzenia w aplikacji czy klucza U2F.

Pobierz raport i dowiedz się więcej na temat zabezpieczeń: https://www.smsapi.pl/raport2024.

Trzy rady: bezpieczeństwo w sieci

Kwestie związane z bezpieczeństwem cyfrowym są niezwykle skomplikowane. Sieć to kolejna płaszczyzna, na której należy nauczyć się bezpiecznego poruszania i wykrywania zagrożeń.

Powstawaniu raportu Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków przyświecała myśl, aby ten trudny i ważny temat przedstawić w jak najprostszy sposób. Po zebraniu i przeanalizowaniu zebranych odpowiedzi oraz komentarzy naszych ekspertów powstała lista najważniejszych wniosków. Punkty, które warto byłoby podkreślić zawęziliśmy do zaleceń odnośnie bezpiecznego korzystania z internetu i jego zasobów. Następnie sprowadziliśmy ją do trzech prostych zdań, czegoś co każdy może zrozumieć.

Trzy rady

  1. Czytaj uważnie otrzymywane komunikaty
  2. Pomyśl zanim podasz dane
  3. Rozmawiaj i dziel się doświadczeniem

1. Czytaj uważnie otrzymywane komunikaty

Chłodna głowa i chwila zastanowienia może uchronić cię przed wieloma problemami wynikającymi z pochopnych ruchów podjętych pod wpływem emocji czy presją czasu. Żadna firma, urząd czy organ publiczny nie straszy natychmiastowymi konsekwencjami wobec braku podjęcia jakiś czynności czy opłat.

Elementy podejrzanej wiadomości - raport Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków
Pełna wersja infografiki w raporcie Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków

Czytaj uważnie wiadomość i pomyśl, czy dany podmiot faktycznie wybrałby taką drogę i formę komunikacji w podobnej sytuacji? Jeśli masz wątpliwości – skontaktuj się bezpośrednio z podmiotem. Informacje kontaktowe (adres, numer telefonu, e-mail) zawsze bierz z oficjalnej strony, nigdy z podejrzanej wiadomości.

2. Pomyśl zanim podasz dane

Phishing jest jedną z najczęściej spotykanych metod oszustwa w internecie. W większości przypadków jego celem jest przekonanie odbiorcy wiadomości do wejścia na podstawioną, specjalnie spreparowaną stronę, która łudząco przypomina zaufane witryny banku, urzędu czy firmy. Za ich sprawą oszuści zdobywają dane logowania oraz uzyskują dostęp do środków, tożsamości ofiary.

Jak reagujemy na podejrzane treści? Raport Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków
Pobierz raport Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków i przeczytaj więcej na ten temat

Drugą ważną radą jest zatem włączenie myślenia przed podaniem wrażliwych danych, takich jak login czy hasło. Generalną zasadą, jaką należy przyjąć w przypadku otrzymania potencjalnie ważnych wiadomości jest odczekanie kilku minut przed podjęciem jakichkolwiek decyzji. Czas na ochłonięcie i przemyślenie może uchronić twoje pieniądze i dane.

3. Rozmawiaj i dziel się doświadczeniem

Przeczytaj raport Bezpieczeństwo cyfrowe i podziel się najważniejszymi wnioskami ze swoimi najbliższymi. To od nas wszystkich zależy, czy osoby gorzej poinformowane będą nadal podatnymi ofiarami oszustów internetowych. Według 54% ankietowanych grupa wiekowa +55 lat jest najbardziej narażona na ataki w sieci.

Dzieląc się wiedzą, możemy zapobiec sporej części nadużyć, ponieważ opierają się one na podstawowym odruchu: strachu przed karą, pośpiechu i chęci uniknięcia niedogodności. Rozmawiajmy o bezpieczeństwie i dzielmy się dobrymi praktykami. Pamiętaj, aby informacje czerpać z zaufanych źródeł i zawsze sprawdzać ich rzetelność.

Gdzie zgłosić oszustwo internetowe?

Oszustwa internetowe, próby ataków i nadużyć zgłaszaj do CERT. Skorzystaj z formularza na stronie https://incydent.cert.pl/.

Gdzie zgłosić fałszywe SMSy?

Wszystkie podejrzane treści otrzymane za pomocą wiadomości tekstowej należy przekazać (bez zmian) do CERT na darmowy numer 8080.

Partnerzy raportu

Poznaj partnerów raportu Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków: E-commerce w Praktyce, sprawny.markting, 4Prime, BioStat, WithSecure, Marketer+, ChrońPESEL.

Partnerzy raportu Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków

Pobierz raport

Pobierz raport Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków i dowiedz się:

  • Jaka jest skala problemu oszustw internetowych w Polsce?
  • Jaka grupa wiekowa jest najbardziej narażona na zagrożenia w sieci?
  • Czym jest phishing i jakich kanałów komunikacji dotyczy?
  • Jak rozpoznawać fałszywe komunikaty w internecie?
  • Jakie elementy wiadomości SMS lub e‑mail powinny wzbudzić Twoje podejrzenia?
  • Jakie są skuteczne metody zabezpieczenia przed oszustwami?
  • Jak zareagować podczas próby ataku?
  • Skąd czerpać wiedzę na temat zagrożeń w sieci?